maj 2025

Data ostatniej modyfikacji:
2025-06-16

Ze względu na majową awarię Portalu termin wysyłania rozwiązań został przedłużony do 10 VI.  

Zad. 1. W 1693 roku, na prośbę Royal Society,  słynny astronom wydał analizę statystyczną dotyczącą umieralności, opierającą się na pracy wrocławskiego badacza. W tej analizie Wrocław występował jako statystycznie typowe miasto europejskie leżące w głębi kontynentu. Jak nazywali się obaj wspomniani uczeni?

Zad. 2. Z Wrocławiem i jego okolicami związane są 3 skarby języka polskiego: pierwsze dwa zdania zapisane w języku polskim i pierwsza książka wydrukowana w tym języku. Wymień wszystkie te trzy zabytki literatury.

Zad. 3. Urodzony we wrocławskiej rodzinie mieszczańskiej, ukończył studia medyczne we Włoszech, napisał książkę będącą kompendium wiedzy medycznej w jego czasach. Przyjaciel Jana Długosza, został nadwornym lekarzem króla Kazimierza Jagiellończyka. O kim mowa i jaki jest tytuł wspomnianego dzieła?

 

Odpowiedzi: 

Zad. 1. Wsponiani uczeni to Edmond Halley (astronom) i  Caspar Neumann (pastor, dziekan parafii św. Marii Magdaleny we Wrocławiu). Więcej na ten tamat piszemy na Portalu tutaj.

Zad. 2. Pierwsze dwa zdania zapisane w języku polskim to zdania legnickie: „Biegajcie, biegajcie” i „Gorze się nam stało”, zapisane w zaginionej Kronice Wincentego z Kielczy (1260). Księga ta fizycznie nie przetrwała, jej fragmenty można odnaleźć w różnych kronikach.
Zadanie „Daj, ać ja pobruszę, a ty poczywaj!”, zapisane w „Księdze Henrykowskiej” (przechowywanej w Muzeum Archidiecezjalnym na Ostrowie Tumskim we Wrocławiu) pochodzi z 1270 roku. 

Natomiast pierwszą książką, która ukazała się drukiem w języku polskim była księga statutów synodalnych (Statuta synodalia episcoporum Wratislaviensium) Kaspera Elyana, wydrukowana we Wrocławiu w 1475 roku. 

Zad. 3. Mowa o "Antidotarium” Jana Stanki (Stańki) z 1472 roku.

 

Powrót na górę strony